New scheme launched for women भारतीय महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी केंद्र सरकारने एलआयसीच्या माध्यमातून ‘बीमा सखी योजना’ सुरू केली आहे. ही योजना महिलांना आर्थिकदृष्ट्या स्वावलंबी बनवण्यासोबतच त्यांना व्यावसायिक क्षेत्रात पाऊल ठेवण्यास मदत करणारी ठरली आहे. प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी यांनी ९ डिसेंबर २०२४ रोजी या योजनेचे औपचारिक उद्घाटन केले असून, योजनेला महिलांकडून भरघोस प्रतिसाद मिळत आहे.
योजनेची ठळक वैशिष्ट्ये
बीमा सखी योजना ही केवळ महिलांसाठीच नव्हे, तर देशाच्या आर्थिक विकासातही महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावणारी ठरणार आहे. या योजनेंतर्गत महिलांना एलआयसीचे एजंट बनण्याचे प्रशिक्षण दिले जाते. सध्याच्या महागाईच्या काळात महिलांसाठी ही योजना वरदान ठरणार आहे कारण प्रशिक्षणासोबतच त्यांना दरमहा स्टायपेंड (वेतन) देखील मिळणार आहे.
“आम्ही या योजनेद्वारे महिलांना केवळ प्रशिक्षित करत नाही, तर त्यांना कौशल्य, आत्मविश्वास आणि एक स्वतंत्र करिअर साकारण्याची संधी देत आहोत,” असे एलआयसीचे अध्यक्ष यांनी सांगितले. “या योजनेमुळे महिलांना विमा क्षेत्रातील संधींचा लाभ घेता येईल आणि आर्थिक स्वातंत्र्य मिळवता येईल.”
प्रशिक्षण आणि आर्थिक लाभ
बीमा सखी योजनेअंतर्गत नोंदणी केलेल्या महिलांना तीन वर्षांचे प्रशिक्षण दिले जाते. या प्रशिक्षण कालावधीत त्यांना दरमहा वेतन मिळते, जे पुढीलप्रमाणे आहे:
- पहिल्या वर्षी: दरमहा ७,००० रुपये
- दुसऱ्या वर्षी: दरमहा ६,००० रुपये
- तिसऱ्या वर्षी: दरमहा ५,००० रुपये
याव्यतिरिक्त, जर प्रशिक्षणार्थी महिला दिलेले टार्गेट पूर्ण करत असेल, तर तिला कमिशन स्वरूपात अतिरिक्त बोनस मिळण्याची सुविधा देखील आहे. या योजनेअंतर्गत उत्कृष्ट कामगिरी केल्यास महिलांना ४८,००० रुपयांपर्यंत बोनस मिळू शकतो.
योजनेला मिळालेला प्रतिसाद
बीमा सखी योजना सुरू होताच महिलांकडून अभूतपूर्व प्रतिसाद मिळाला आहे. केवळ एका महिन्यातच ५२,५११ महिलांनी या योजनेसाठी अर्ज केले, ज्यापैकी २७,००० महिलांना अपॉइंटमेंट लेटर पाठवण्यात आले आहेत. हा प्रतिसाद योजनेच्या महत्त्वाची आणि महिलांमधील स्वावलंबनाच्या इच्छेची पुष्टी करतो.
“मी घरकाम करणारी एक सामान्य गृहिणी होते, पण आता बीमा सखी योजनेमुळे माझे स्वतःचे उत्पन्न आहे. आता मी फक्त आर्थिकदृष्ट्या स्वावलंबी झाले नाही, तर माझ्या कुटुंबाला आर्थिक मदत करण्याची ताकदही माझ्यात आली आहे,” असे सोलापूर येथील सुनीता पाटील यांनी सांगितले, ज्यांनी या योजनेअंतर्गत प्रशिक्षण घेतले आहे.
योजनेचे सामाजिक महत्त्व
बीमा सखी योजना केवळ महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठीच नव्हे, तर विमा क्षेत्रातील जागरूकता वाढवण्यासाठीही महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावणार आहे. महिला एजंट्स ग्रामीण आणि दुर्गम भागांमध्ये विमा योजनांविषयी जागरूकता निर्माण करण्यास मदत करतील, ज्यामुळे देशातील विमा व्याप्ती वाढण्यास मदत होईल.
“या योजनेचा दुहेरी फायदा आहे. एका बाजूला महिलांना रोजगाराची संधी मिळते, तर दुसऱ्या बाजूला त्या विमा क्षेत्रातील व्यावसायिक बनून समाजात जागरूकता पसरवतात,” असे आर्थिक तज्ज्ञ डॉ. स्वाती देशमुख यांनी सांगितले.
योजनेसाठी पात्रता
बीमा सखी योजनेसाठी अर्ज करण्यासाठी महिलांना काही निकष पूर्ण करावे लागतात:
- वय: १८ ते ५० वर्षे
- शैक्षणिक पात्रता: किमान दहावी उत्तीर्ण
- अन्य: भारतीय नागरिकत्व आणि वैध रहिवासी दाखला
अर्ज करण्याची प्रक्रिया
बीमा सखी योजनेसाठी अर्ज करण्याच्या दोन पद्धती आहेत:
१. ऑनलाइन अर्ज:
- एलआयसीच्या अधिकृत वेबसाइटवर जा.
- “बीमा सखी अप्लाय” या पर्यायावर क्लिक करा.
- नवीन पृष्ठावर एप्लिकेशन फॉर्म भरा.
- आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा (वयाचा दाखला, रहिवासी दाखला, शैक्षणिक प्रमाणपत्रे).
- कॅप्चा भरून फॉर्म सबमिट करा.
२. ऑफलाइन अर्ज:
- जवळच्या एलआयसी शाखेत जा.
- अर्ज फॉर्म भरा.
- आवश्यक कागदपत्रे सादर करा.
आवश्यक कागदपत्रे
अर्ज करताना खालील कागदपत्रे सादर करणे आवश्यक आहे:
- वयाचा दाखला (जन्म दाखला/पॅन कार्ड/आधार कार्ड)
- रहिवासी दाखला
- दहावी उत्तीर्ण प्रमाणपत्र
- पासपोर्ट साइज फोटो
- स्वाक्षरीचा नमुना
एलआयसी बीमा सखी योजनेद्वारे पुढील पाच वर्षांत देशभरात १० लाख महिलांना प्रशिक्षित करण्याचे लक्ष्य केंद्र सरकारने ठेवले आहे. याद्वारे विमा क्षेत्रात महिलांचा सहभाग वाढवून, त्यांना आर्थिक मुख्य प्रवाहात आणण्याचा प्रयत्न केला जात आहे.
“आम्ही महिलांना केवळ स्वावलंबी बनवण्याचा प्रयत्न करत नाही, तर त्यांना व्यावसायिक नेतृत्वाच्या दिशेने नेण्याचा प्रयत्न करत आहोत. बीमा सखी योजनेद्वारे प्रशिक्षित महिला भविष्यात विमा क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण पदे भूषवतील,” असे केंद्रीय महिला आणि बाल विकास मंत्री यांनी सांगितले.
आर्थिक विश्लेषक आणि सामाजिक कार्यकर्ते यांच्या मते, बीमा सखी योजना ही केवळ रोजगार निर्मितीचा प्रकल्प नसून, महिलांच्या सामाजिक आणि आर्थिक स्थितीत बदल घडवून आणणारी महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे.
Also Read:
24 तासात महाराष्ट्रात उष्णतेचा तडाखा या तारखेपासून पावसाला सुरुवात Heatwave in Maharashtra
“ग्रामीण आणि अर्धशहरी भागांतील महिलांना स्वतःच्या पायावर उभे राहण्याची संधी देण्याचा हा एक महत्त्वपूर्ण प्रयत्न आहे. या योजनेमुळे महिलांच्या आर्थिक स्थितीत सुधारणा होईल आणि त्या आत्मनिर्भर बनतील,” असे प्रसिद्ध अर्थशास्त्रज्ञ डॉ. रमेश कुमार यांनी सांगितले.
एलआयसी बीमा सखी योजना ही महिलांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम बनवण्याचा एक महत्त्वपूर्ण प्रयत्न आहे. प्रशिक्षण, स्टायपेंड आणि करिअरच्या संधी देऊन, ही योजना महिलांना स्वावलंबी बनवण्यास मदत करणार आहे. योजनेला मिळत असलेला प्रचंड प्रतिसाद त्याची प्रभावशीलता आणि गरजेची पुष्टी करतो.
महिलांनी या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी आणि व्यावसायिक क्षेत्रात पाऊल ठेवण्यासाठी पुढे यावे, असे आवाहन एलआयसीच्या अधिकाऱ्यांनी केले आहे. “ही योजना महिलांच्या व्यावसायिक आणि आर्थिक स्वातंत्र्याचे द्वार उघडणारी ठरणार आहे,” असे त्यांनी भर दिला.
